کولونوسکوپی

کولونوسکوپی به پزشک اجازه می دهد که توسط یه لوله نازک قابل انعطاف به نام کولونوسکوپ جدار داخلی کولون (Colon) و رکتوم (RECTUM) را مورد بررسی قرار دهد. کولونوسکوپ این امکان را فراهم می کند که پزشک پولیپ ها، تومورها و نقاط دچار التهاب یا خونریزی روده را تشخیص دهد. در حین کولونوسکوپی می توان نمونه های بافتی جهت پاتولوژی تهیه کرده و برخی از پولیپ ها را برداشت.
کولونوسکوپ یک لوله قابل انعطاف و نازک است. یک دوربین گوچک ویدیویی به کولونوسکوپ متصل شده است که میتواند از روده تصویر بگیرد. در برخی از کولونوسکوپ ها فیبرابتیک به کار رفته است ولی امروزه تکنولوژی دیجیتال در اکثر مواقع جایگزین فیبرابتیک شده است. با این روش می توان رکتوم (RECTUM) و تمامی کولون (Colon) را مورد بررسی قرار داد.
چرا کولونوسکوپی انجام می شود؟
جهت تشخیص بیماری کولون (Colon) ، رکتوم (RECTUM) و مقعد در کسانی که دچار خونریزی بدون علت مشخص، اسهال یا یبوست طول کشیده، خون یا چرک مخفی در مدفوع یا درد قسمت تحتانی شکم و... هستند کولونوسکوپی انجام می شود:
* در کسانی که باریم انما در آن ها اختلالاتی را نشان داده است
* جهت تشخیص بدخیمی ها و پولیپ های کولون
* جهت پیگیری بیماری التهابی روده
* جهت برداشت نمونه بیوپسی از بافت کولون
آمادگی های قبل از کولونوسکوپی
قبل از انجام کولونوسکوپی موارد زیر را به پزشک بیهوشی خود اطلاع دهید:
* اگر داروی خاصی مصرف می کنید
* اگر به داروی خاصی مثل داروی بیهوشی حساسیت دارید
* اگر مشکل انعقادی دارید یا داروهای رقیق کننده ی خون مثل وارفارین یا کمادین یا داروهای حاوی آسپیرین دریافت می کنید
* اگر بیماری قلبی دارید
* اگر طی 4 روز قبل باریوم انما برای شما انجام شده است
* اگر حامله هستید یا ممکن است حامله باشید
* قبل از کولونوسکوپی باید روده کاملاً از مدفوع پاک شود تا دید کافی جهت بررسی آن وجود داشته باشد، لذا ممکن است پزشک توصیه کند برخی از موارد زیر را رعایت کنید:
1. یک روز قبل از انجام کولونوسکوپی غذاهای جامد و مواد غذایی قرمز رنگ مصرف نکنید.
2. روز قبل از کولونوسکوپی فرم آمادگی جهت انجام کولونوسکوپی از اتاق اسکوپی گرفته شود.
3. مایعات فراوان مصرف کنید تا دچار کم آبی نشوید و روده شما هم تمیز شود.
4. شش ساعت قبل از کولونوسکوپی مصرف مایعات را هم قطع کنید.
5. حتماً کسی را همراه خود داشته باشید چون ممکن است در حین کولونوسکوپی داروهای خواب آور به شما داده شود و بعد از آن احساس خواب آلودگی کرده و نتوانید رانندگی کنید.
کولونوسکوپی چگونه انجام می شود
کولونوسکوپی می تواند در مطب پزشک یا در بیمارستان انجام شود و معمولاً توسط پزشک متخصص بیماری های گوارش و کبد صورت می گیرد. ممکن است فرد دیگری نیز به پزشک کمک کند.
در حین انجام کولونوسکوپی بیمار باید یک داروی خواب آور از طریق وریدی دریافت کند این دارو کمک می کند تا در حین کولونوسکوپی درد نداشته، راحتتر باشید و کمی خواب آلود شوید.
بیمار شلوار و لباس مخصوص کولونوسکوپی را می پوشد. پزشک پس از خوابیدن بیمار دتگاه کولونوسکوپی را وارد روده ی بیمار می کند.
پزشک می تواند از طریق لوله ی کولونوسکوپ ابزاری را جهت برداشت نمونه بافتی یا برخی پولیپ ها وارد روده کند. این عمل کاملاً بدون درد است.
بعد از بررسی کامل روده کولونوسکوپ به آرامی خارج شده و موضع با دستمال پاک می شود. در صورت احساس دل پیچه، دفع گاز می تواند به شما کمک کند.
کولونوسکوپی معمولاً نیم ساعت طول می کشد که می تواند بر اساس یافته ها یا اعمالی که انجام می شود کمی طولانی تر شود.
بعد از کولونوسکوپی بیمار حدود 1 تا 2 ساعت تحت نظر خواهد بود تا دارو ها دفع شود و سپس مرخص می شود. یعد از کولونوسکوپی تا 2 ساعت نباید رانندگی کنید یا با ابزار خطرناک کار کنید.
از پزشک خود سوال کنید که کی می توانید غذای عادی خود را از سر بگیرید. بعد از کولونوسکوپی مایعات فراوان مصرف کنید تا آبی را که در اثر مصرف داروی مسهل از دست داده اید، جبران شود.
از آنجا که جدار روده حس درد ندارد برداشت نمونه بیوپسی یا پولیپ دردی نخواهد داشت.
اکثر افراد می گویند که چیز زیادی از انجام کولونوسکوپی قبل، حین یا بعد از آن به علت مصرف داروها به خاطر ندارند. بعد از کولونوسکوپی ممکن است به علت پر هوایی شکم احساس درد کنید که دفع گاز به بهبودی شما کمک خواهد کرد. اگر نمونه بیوپسی یا پولیپ برداشته شود، ممکن است تا چند روز رگه های خونی در مدفوع شما مشاهده شود و پزشک به شما توصیه کند که به مدت 7 تا 14 روز آسپیرین یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مصرف نکنید. در صورت خونریزی شدید، درد شکمی شدید یا تب بعد از انجام کولونوسکوپی به پزشک مراجعه کنید.
خطرات
خطرات کولونوسکوپی بسیار بسیار نادر است. احتمال بسیار کمی (کمتر از 1 در 3000) برای پرفوراسیون کولون (NSAID) ، خونریزی به علت انجام اقدامات درمانی از جمله برداشتن پولیپ وجود دارد.
بیمارانی که بیماری های دریچه ای قلب، دریچه مصنوعی یا سابقه عفونت قبلی دریچه قلب دارند ممکن است قبل و بعد از کولونوسکوپی نیاز به دریافت آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت داشته باشند. نامنظمی در ضربان قلب ممکن است حین انجام تست اتفاق بیفتد که معمولاً بدون درمان خاص بهبود می یابد.
نتایج
برخی از نتایج را پزشک بلافاصله به شما خواهد گفت ولی نمونه های بافتی که حین کولونوسکوپی گرفته می شود برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی و میکروبیولوژی فرستاده خواهد شد که نتایج آن می تواند چند روز تا چند هفته به طول بینجامد.
عواملی که روی کولونوسکوپی تاثیر دارد
انجام باریم انما یک هفته قبل از کولونوسکوپی می تواند دید پزشک را محدود کرده و نتایج مناسب به دست نیاید.
وجود مدفوع در کولون، پیچ های زیاد روده، جراحی قبلی کولون یا عدم همکاری بیمار می تواند انجام آن را مشکل یا غیرممکن کند.
مصرف قرص آهن می تواند مدفوع را سیاه کرده یا پاک شدن کولون از مدفوع را دچار مشکل کند، بنابراین چند روز قبل از کولونوسکوپی باید مصرف قرص آهن را قطع کرد.
مایعات یا ژله های قرمز رنگ می تواند ترشحات روده را قرمز کرده و با خون اشتباه شود.